Osmanlı İmparatorluğu, tarihinde büyük bir coğrafyaya hükmetti ve bu topraklar arasında bugünkü İsrail'in bulunduğu Filistin toprakları da yer aldı. Ancak modern İsrail Devleti'nin kuruluş tarihi 1948'dir, yani Osmanlı'nın yıkılışından 30 yıl sonra. Bu nedenle Osmanlı İmparatorluğu ve İsrail arasında doğrudan bir diplomatik ilişki kurulması mümkün değildir. Ancak Osmanlı dönemindeki Filistin toprakları ve Yahudi cemaati arasındaki ilişkilere değinmek mümkündür.
Osmanlı'nın Filistin Topraklarına Hâkimiyeti
Osmanlı İmparatorluğu, 1517 yılında Memlük Sultanlığı'nı fethederek Filistin topraklarına hâkim oldu. Bu tarihten sonra yaklaşık 400 yıl boyunca bu topraklar Osmanlı yönetiminde kaldı. İmparatorluk döneminde, Filistin genellikle birkaç sanjak veya vilayete bölünmüştü ve yönetimi merkezi İstanbul'dan idare ediliyordu.
Filistin'deki Yahudi Cemaati ve Osmanlı
Osmanlı yönetimi altında Filistin'deki Yahudi cemaati, genellikle diğer tebaa gibi yönetildi. Ancak 19. yüzyılın sonlarına doğru, Avrupa'dan Filistin'e Yahudi göçü artmaya başladı. Bu göç hareketi, Siyonizm hareketinin etkisiyle gerçekleşti. Osmanlı İmparatorluğu, Siyonist hareketi ve bu hareketin Filistin'de bir Yahudi yurdu kurma amacını yakından takip etti.
Özellikle II. Abdülhamid döneminde, Filistin'e Yahudi göçüne sınırlamalar getirildi. Bununla birlikte, Osmanlı'nın son dönemlerinde bazı Yahudi işadamları ve finansörleriyle ekonomik ilişkiler kuruldu.
Osmanlı Sonrası Dönem
Osmanlı İmparatorluğu'nun I. Dünya Savaşı'nda yenilmesinin ardından Filistin toprakları, İngilizlerin mandası altına girdi. Böylece Filistin meselesi, uluslararası bir mesele haline geldi. İngiliz Mandası döneminde, Yahudi ve Arap nüfusu arasındaki gerilim arttı ve bu, 1948 yılında İsrail'in kuruluşuna kadar devam etti.
Sonuç
Osmanlı İmparatorluğu döneminde Filistin toprakları ve bu topraklardaki Yahudi cemaati arasındaki ilişkiler, genellikle Osmanlı'nın diğer tebaalarıyla olan ilişkileriyle paraleldir. Ancak 19. yüzyılın sonlarına doğru, Siyonist hareketin etkisiyle bu ilişkilerde bazı değişiklikler yaşandı.
Osmanlı ve İsrail arasında doğrudan bir ilişki olmasa da, Osmanlı'nın Filistin politikaları, bölgedeki tarihsel süreçleri ve bugünkü İsrail Devleti'nin kuruluşunu etkileyen olayları anlamak için önemlidir.
